سود پرک چیست؟

سود سوزآور ماده شیمیایی سدیم هیدروکسید (فرمول شیمیایی) است که به نام لیمو و سود پرک و کاستیک سودا نیز شناخته می شود. سود پرک کاربردهای صنعتی زیادی دارد که شامل ساخت خمیر و کاغذ، منسوجات، آب آشامیدنی، صابون، مواد شوینده و پاک کننده فاضلاب است.

سود پرک خالص یک ماده جامد کریستالی بی رنگ می باشد در دمای 318 درجه سانتیگراد (604 درجه فارنهایت) بدون تجزیه و با نقطه جوش 1388 درجه سانتیگراد (2530 درجه فارنهایت) ذوب می گردد. در آب بسیار محلول است و حلالیت کمتری در حلال های قطبی مانند اتانول ومتانول دارد. NaOH در اتر و دیگر حلال های غیر قطبی نامحلول است.

انحلال هیدروکسید سدیم جامد در آب یک واکنش بسیارگرمازا می باشد که در آن مقدار زیادی گرما آزاد می گردد وبه دلیل اینکه حین واکنش یافتن احتمال دارد به اطراف پخش گردد، خطرناک می باشد. محلول حاصل معمولا بی رنگ و بی بو است. مانند سایر محلول های قلیایی، به دلیل فرآیند صابونی سازی که بین NaOH و روغن های طبیعی پوست رخ می دهد، در تماس با پوست احساس لغزندگی ایجاد می کند.

کاربرد کاستیک سودا

سود سوزآور به یک عنصر رایج در تولید بسیاری از اقلام روزمره تبدیل شده است. این ماده که معمولاً به عنوان لیمو شناخته می شود، قرن ها برای ساخت صابون مورد استفاده قرار می گرفته است و توانایی آن در حل کردن چربی، آن را به یک ماده معمولی در پاک کننده های اجاق گاز و محصولاتی که برای بازکردن انسداد فاضلاب استفاده می شود تبدیل کرده است.

سود پرک همچنین نقش کلیدی در پردازش خمیر چوب برای ایجاد جعبه‌های کاغذی و مقوایی ایفا می‌کند، که در طول همه‌گیری جهانی COVID-19 به دلیل ارسال تجهیزات پزشکی به فواصل طولانی، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

این ترکیب شیمیایی همچنین برای تجزیه سنگ های رسوبی که آلومینیوم از آن استخراج می شود کاربرد دارد. سپس این ماده معدنی در تعدادی از اقلام مانند مصالح ساختمانی، خودرو و کالاهای مصرفی مانند بسته بندی مواد غذایی و قوطی های نوشابه استفاده می شود.

یکی از کاربردهای غیرمنتظره سود سوزآور در ساخت داروهایی مانند رقیق کننده های خون و داروهای کلسترول است.

کاستیک سودا یک ماده تقریبا همه کاره است که کار تصفیه آب، اغلب برای حفظ ایمنی و تمیزی استخرها با حذف فلزات مضر مانند سرب و مس استفاده می شود. به عنوان پایه، هیدروکسید سدیم اسیدیته را کاهش می دهد و pH آب را تنظیم می کند. علاوه بر این، از این ترکیب می توان برای ایجاد هیپوکلریت سدیم استفاده کرد که بیشترین استفاده در ضدعفونی کردن آب را دارا می باشد.

نکات مفید

ظرف را در بسته و دور از رطوبت نگه دارید. سود سوزآور آب را جذب کرده و با آن واکنش نشان می دهد.

کاستیک سودا را از کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید. لمس یا بلعیدن آن می تواند باعث سوختگی شیمیایی شدید شود. .

برای کار با سود پرک از دستکش استفاده کنید.

واکنش های مربوط به این ماده شیمیایی را در اتاقی با تهویه مناسب یا در فضای باز انجام دهید. این واکنش گرما و بخارات مضر را آزاد می کند.

پردازش سود سوزآور

سود پرک، سدیم هیدروکسید، NaOH معمولاً به عنوان محلول 50٪ به بازار عرضه می شود. از آنجایی که غلظت محلول NaOH تولید شده توسط سلول غشایی 24% تا 35% است، محلول باید توسط فرآیند تبخیر متراکم شود. در گذشته، اواپراتور از نوع گردش اجباری رایج بود. اما امروزه به دلیل راندمان بالا، معمولا از نوع فیلم نوردی یا اواپراتور از نوع فیلم سقوطی استفاده می شود.

کاربرد سود پرک در تولید کلر

سود سوزآور (هیدروکسید سدیم) محصول جانبی تولید کلر است 2.1گرم در تولید تناژ رتبه سوم را دارد و به طور گسترده در فرآیندهایی مانند تولید صابون و مواد شوینده، بازیافت لاستیک، تولید نفت، تولید ابریشم مصنوعی، و در صنعت خمیر و کاغذ و در بسیاری از کاربردهای دیگر استفاده می شود. معمولاً با غلظت‌های 50 و 73 درصد و همچنین 100 درصد NaOH به‌عنوان پولک یا جامد به بازار عرضه می‌گردد، اما کاربردهای تجاری اغلب شامل غلظت‌های پایین‌تر است.

هیدروکسید سدیم بیشتر به صورت صنعتی از الکترولیز نمک تشکیل می شود. یک واقعیت جالب این است که NaOH همزمان با گاز کلر تولید می شود. در فرآیند الکترولیز، زمانی که NaCl تجزیه می شود، سدیم با آب واکنش داده و هیدروکسید سدیم تشکیل می دهد، در حالی که کلر به صورت گاز خارج می شود. برخی از روش‌های شیمیایی وجود دارد که می‌توان از آنها برای تولید NaOH نیز استفاده کرد، اما این روش‌ها نسبت به الکترولیز مقرون به صرفه‌تر هستند.

کاربردهای بسیار بیشتری برای سود سوزآور نسبت به تصفیه آب و فاضلاب وجود دارد. موارد استفاده از یک عامل خنثی کننده در پالایش نفت تا استفاده در استخراج سنگ معدن از فلزات را شامل می شود. یک کاربرد جذاب در تهیه چیزی است که "Lutefisk" نامیده می شود. Lutefisk اغلب با خیساندن ماهی خشک در هیدروکسید سدیم ساخته می شود تا زمانی که قوام ژله ای پیدا کند و به مرحله نهایی می رسد.

مضرات سود پرک

اثرات ناشی از مصرف سود سوزآور فاجعه بار و عوارض مادام العمر،می باشد که مصرف آن می تواند از سوختگی تنفسی و گوارشی تا مرگ،. بلع تصادفی و غیرتصادفی در گروه های سنی مختلف رخ می دهد. با این حال، مصرف سود سوزآور یک اتفاق بسیار رایج در میان کودکان زیر 5 سال است که بسیار نگران‌کننده می باشد، زیرا آنها سطح رشد لازم برای ارزیابی مستقل خطرات را ندارند و باید تا زمانی که بتوانند تشخیص درست بدهند زیر نظر والدین باشند.